Εμβοές
Με τον όρο εμβοές περιγράφουμε μία κατάσταση όπου ο ασθενής μπορεί να ακούσει θόρυβο που προέρχεται από το αυτί ή το κεφάλι. Όλοι οι άνθρωποι, όταν βρεθούν σε ένα χώρο που επικρατεί απόλυτη ησυχία μπορεί να ακούσουν το θόρυβο αυτό και είναι κάτι το φυσιολογικό. Συνήθως βέβαια, αυτός ο θόρυβος καλύπτεται από ήχους του περιβάλλοντος. Ωστόσο, όταν γίνεται αισθητός στην καθημερινότητα ενός ανθρώπου, μπορεί να γίνει πολύ ενοχλητικός και είναι γνωστός ως “εμβοές”. Οι εμβοές ποικίλουν σε τόνο, ένταση και διάρκεια. Το να ακούει κάποιος λέξεις, τραγούδια ή φωνές δεν περιλαμβάνεται στον ορισμό των εμβοών. Η ένταση και η ποιότητα του θορύβου μπορεί να αλλάξει με την άσκηση, την κατανάλωση καφέ και κρασιού καθώς και με άλλα ερεθίσματα. Τα παιδιά μπορεί επίσης να υποφέρουν από εμβοές. Όταν κανείς αντιληφθεί την παρουσία των εμβοών για πρώτη φορά, μπορεί να ανησυχήσει ιδιαίτερα. Μερικοί άνθρωποι περνούν πολύ χρόνο κοιτάζοντας γύρω από το σπίτι για να εντοπίσουν την πηγή του θορύβου, ενώ άλλοι φοβούνται ότι μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα ενός όγκου που αναπτύσσεται στον εγκέφαλο. Εκτιμάται ότι περίπου 30% – 40% του πληθυσμού θα υποφέρουν από εμβοές σε ένα σημείο της ζωή τους, ιδιαίτερα εάν πάσχουν από βαρηκοΐα.
Τι είναι οι εμβοές
Πρόκειται για μία αίσθηση θορύβου, που δεν προέρχεται από μία εξωτερική πηγή ήχου. Μπορεί κανείς να αντιλαμβάνεται τον θόρυβο στο ένα ή και στα δύο αυτιά, εντός του κεφαλιού ή και στο κοντινό περιβάλλον. Αν και συχνά περιγράφεται ως ένα κουδούνισμα, μπορεί στην πραγματικότητα να θυμίζει διάφορους ήχους όπως σφύριγμα, ψιθύρισμα, φύσημα κλπ. Κάποιοι άνθρωποι ακούν μουσικούς ήχους ή ήχους που θυμίζουν ακατανόητη ομιλία. Άλλοι άνθρωποι ακούν έναν ήχο, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ενώ άλλοι μία ποικιλία ήχων. Για κάποιους ο ήχος είναι συνεχής ενώ για άλλους διαρκώς αλλάζει.
Τι προκαλεί τις εμβοές;
Συχνά οι εμβοές των ωτών συνοδεύονται από μικρού έως μεγάλου βαθμού βλάβη της ακοής. Είναι όμως απολύτως πιθανό, να έχει κανείς εμβοές με φυσιολογικά αυτιά και φυσιολογική ακοή. Έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές μελέτες όπου άνθρωποι που δεν έχουν εμβοές τοποθετήθηκαν σε ηχομονωμένους χώρους και τους ζητήθηκε να ακούσουν προσεκτικά. Κάτω από αυτές τις συνθήκες σχεδόν όλοι οι άνθρωποι ακούν βουητό στα αυτιά τους.
Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν πως οι εμβοές προέρχονται από τυχαία ηλεκτρικά σήματα που μπορεί να δημιουργηθούν σε οποιοδήποτε κομμάτι της ακουστικής οδού. Οι εμβοές μπορεί να δημιουργούνται στα αυτιά, στο ακουστικό νεύρο ή στον εγκέφαλο. Τέτοια τυχαία ηλεκτρικά σήματα είναι συνηθισμένα και συνήθως δεν τα αντιλαμβανόμαστε. Σε κάποιους ανθρώπους κάτι συμβαίνει και ερμηνεύουν τα ηλεκτρικά σήματα ως ήχο. Παράγοντες που πυροδοτούν αυτή τη διαδικασία μπορεί να είναι κάποιο σημαντικό συναισθηματικό στρες ή απώλεια της ακοής, σταδιακή ή απότομη. Σε πολλές περιπτώσεις όμως το αίτιο είναι άγνωστο. Όταν αντιληφθούμε την εμβοή, η προσοχή του εγκεφάλου κατευθύνεται προς το βουητό, και αυτό κάνει το σύμπτωμα ακόμα χειρότερο. Οι εμβοές αυτού του τύπου ονομάζονται υποκειμενικές γιατί είναι ακουστές μόνο από τον ασθενή.
Κάποιοι λίγοι ασθενείς έχουν εμβοές που οφείλονται σε κάποιον πραγματικό ήχο, που δημιουργείται μέσα στο σώμα τους από την ροή του αίματος ή τη δραστηριότητα των μυών. Οι εμβοές αυτές ονομάζονται αντικειμενικές.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
- Οι εμβοές αποτελούν οι ίδιες σύμπτωμα
- Μπορεί να συνοδεύονται από βαρηκοΐα, ζάλη, πόνο στα αυτιά, ή υπερακουσία (είναι πολύ δυσάρεστοι οι δυνατοί ήχοι)
- Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από εμβοές νιώθουν πως τα αυτιά τους είναι μπλοκαρισμένα
Τα συμπτώματα αυτά θα αξιολογηθούν από τον ιατρό σας ο οποίος και θα αναπτύξει ένα θεραπευτικό πλάνο που ταιριάζει στην περίπτωσή σας.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Αρχικά ο γιατρός θα σας κάνει κάποιες ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας. Από τις απαντήσεις σας γίνεται η διάγνωση των εμβοών, αφού δεν υπάρχει κάποιο ειδικό τεστ διάγνωσης εμβοών.
Φυσικά, ο γιατρός θα θέλει να ξέρει όσο το δυνατόν περισσότερα για την ακοή σας και θα κάνει μία πλήρη εξέταση των αυτιών σας. Μπορεί επίσης να εξετάσει και άλλες περιοχές του προσώπου όπως τη μύτη, την άρθρωση του σαγονιού και τον λαιμό. Αν ο γιατρός πιστεύει πως πάσχετε από αντικειμενικές εμβοές μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα στηθοσκόπιο για να ακροαστεί την περιοχή γύρω από το αυτί και τον λαιμό.
Σχεδόν πάντα θα απαιτηθούν κάποιες επιπλέον εξετάσεις. Η συνηθέστερη είναι ένα τεστ ακοής (ακοόγραμμα). Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία μαγνητική τομογραφία ή και άλλες εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία ή υπέρηχο. Μπορεί να απαιτήθούν και αιματολογικές εξετάσεις αν και κάτι τέτοιο είναι ασυνήθιστο.
Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;
Οι εμβοές είναι κάτι το εξαιρετικά συνηθισμένο. Περίπου ένας στους 10 ανθρώπους έχει σε κάποιο βαθμό εμβοές. Στους περισσότερους ανθρώπους το σύμπτωμα είναι ήπιο και δεν επηρεάζει τη ζωή τους.
Πολλοί πιστεύουν πως οι εμβοές δεν θα περάσουν ποτέ. Αυτό είναι λάθος, και συνήθως, με το πέρασμα του χρόνου, οι εμβοές βελτιώνονται ή και εξαφανίζονται. Είναι σημαντικό να το γνωρίζει κανείς αυτό, και η γνώση αυτή βοηθά πολλούς ανθρώπους να ξεπεράσουν το πρόβλημα.
Στους περισσότερους ανθρώπους, οι εμβοές γίνονται εντονότερες όταν κανείς κάθεται σε ένα πολύ ήσυχο περιβάλλον. Συχνά βοηθά το να υπάρχει ένας χαμηλός ήχος στο περιβάλλον, από το ραδιόφωνο, ένα cd player, ή την τηλεόραση. Σε πολλούς ανθρώπους οι εμβοές γίνονται χειρότερες όταν αγχώνονται ή πιέζονται συναισθηματικά. Η αποφυγή τους στρες βοηθά σημαντικά.
Συχνά αναφέρεται πως συγκεκριμένες τροφές και ποτά μπορεί να επιδεινώσουν τις εμβοές. Μπορεί κανείς λοιπόν να αποφύγει τρόφιμα ή ποτά που επιδεινώνουν τις εμβοές. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν πως τρόφιμα επιδεινώνουν τις εμβοές.
Θεραπεία
Αν και δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο χάπι ή χειρουργική επέμβαση που να θεραπεύει την πλειονότητα των ασθενών που πάσχουν από εμβοές, υπάρχουν θεραπευτικές στρατηγικές που μπορούν να ανακουφίσουν τους ασθενείς από το πρόβλημά τους.
Για ανθρώπους με ήπιες εμβοές, η απλή εξήγηση του προβλήματος και ο καθησυχασμός επαρκούν για να τους κάνουν να νιώσουν καλύτερα και να σταματήσουν να ανησυχούν. Στην περίπτωση που οι εμβοές είναι πολύ ενοχλητικές, η συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Αυτό μπορεί να γίνει και μέσα στα πλαίσια μίας ευρύτερης θεραπευτικής παρέμβασης που ονομάζεται Θεραπεία Επανεκπαίδευσης Εμβοών (Tinnitus Retraining Therapy) και αποτελεί ένα συνδυασμό συμβουλευτικής και ηχητικής θεραπείας.
Εάν οι εμβοές συνοδεύονται από βαρηκοΐα, η διόρθωση αυτής μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Ανάλογα με την αιτία της βαρηκοΐας μπορεί να χρησιμοποιηθεί φαρμακευτική αγωγή, χειρουργείο ή ακουστικά βαρηκοΐας.
Η ηχητική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους με εμβοές. Μπορεί να πάρει τη μορφή μίας ηχητικής συσκευής που βρίσκεται δίπλα στο κρεβάτι του ανθρώπου που πάσχει από εμβοές και παράγει έναν χαμηλής έντασης καταπραϋντικό θόρυβο που καλύπτει τις εμβοές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τη μέρα, μπορεί κανείς να φορά μία γεννήτρια ήχου που μοιάζει με μικρό ακουστικό και παράγει λευκό θόρυβο.
Διάφορες ψυχολογικές τεχνικές που στοχεύουν στη χαλάρωση του ασθενή έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα ανθρώπους των οποίων οι εμβοές επιδεινώνονται από το στρες.
Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ατόμων, συνήθως αυτούς με αντικειμενικές εμβοές, ή φαρμακευτική αγωγή ή και μία χειρουργική επέμβαση μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα.
Υπάρχουν πολλά ακόμα να μάθουμε για την αιτιοπαθογένεια των εμβοών. Μελετώνται νέες θεραπείες συμπεριλαμβανομένης της χρήσης νέων φαρμάκων αλλά και την χρησιμοποίηση ηλεκτρομαγνητικής διέγερσης του ακουστικού συστήματος.